Του Μεγάλου Ευεργέτου – Συνιδρυτού του Γηροκομείου Πειραιώς Ι.Δ.ΚΡΙΤΙΚΟΥ

Ο Ιωάννης Κριτικός, μοναδικό παιδί του Δημητρίου και της Κλεοπάτρας Κριτικού, γεννήθηκε στη Χάλκη Πριγκιποννήσων το 1920. Αμέσως μετά τη γέννησή του, οι γονείς του μεταναστεύουν στη Κωστάντζα της Ρουμανίας. Αργότερα , ο νεαρός Ιωάννης σπουδάζει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου απ’ όπου και αποφοίτησε.

Μετά το τέλος του Β. ΄Παγκοσμίου Πολέμου , αναγκάζεται να μεταναστεύσει στο Μπουένος ΄Αϊρες, όπου εργάζεται επί διετία σε ναυτιλιακό πρακτορείο και, στη συνέχεια ιδρύει με Ισπανούς φίλους του την εταιρία Conservas Seguras Ltd στην Μαρ Ντελ Πλάτα.

Την δεκαετία του 1950 νυμφεύεται την Δώρα Κωστή Λαιμού και εγκαθίστανται στο Μπουένος Αϊρες και στην συνέχεια στο Λονδίνο , όπου ιδρύει τη ναυτιλιακή εταιρεία ” Good Hope Shipping Ltd” , η οποία σημειώνει σημαντική επιτυχία.
Ο Ιωάννης Κριτικός, με την ενεργητικότητά του, αλλά κυρίως με την παροιμιώδη ευγένειά του τυγχάνει της αναγνωρίσεως της ελληνική παροικίας του Λονδίνου. Διορίζεται επίτροπος και αργότερα Πρόεδρος του Ιδρύματος του Ορθοδόξου Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας, θέση από την οποία εργάζεται σκληρά και κυρίως αποτελεσματικά. Χάριν στις εξαιρετικές διοικητικές ικανότητες του γίνεται ιδρυτικό μέλος ποικίλων ελληνικών Οργανισμών στο Λονδίνο και βοηθά πολλαπλώς, στη λειτουργία και ανάπτυξή τους και μετά την απόσυρσή του από την ενεργό ναυτιλιακή δράση.

ΤΟ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ΕΡΓΟ

Το 1977-1978 χρηματοδοτεί την κατασκευή και διαμόρφωση του περιβόλου της Αγίας Μαρίνας στο Λαγονήσι ενώ ακολουθούν πολλές γνωστές και άγνωστες δωρεές σε σχολεία, ιδρύματα και οργανισμούς των Ελλήνων του εξωτερικού.
Τον Απρίλιο του 1990 έγιναν τα εγκαίνια του Πρεσβυτερίου της Αγίας Σοφίας στο Λονδίνο, την εκ θεμελίων ανακατασκευή του οποίου πραγματοποίησε με δαπάνες του ο Ιωάννης Κρητικός. Το 1992 και μετά τον θάνατο της συζύγου του, ο Ι. Κριτικός αγοράζει πολυώροφο κτίριο στο Λονδίνο και παραδίδει σε Ελληνικό Ίδρυμα για να το χρησιμοποιήσει για φιλοξενία ασθενών και συγγενών τους εξ Ελλάδος που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Το 1994 με χορηγία του ιδίου, αναγείρεται κτίριο, για τη στέγαση Λυκείου και Ιδρύματος τριτοβαθμίου εκπαιδεύσεως, με την επωνυμία «Αθηναγόρας Α.΄» για τα παιδιά της Ελληνικής ομογένειας στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής.
Με δική του πρωτοβουλία και χορηγία θεσμοθετείται, το 1997, ετήσιο λογοτεχνικό βραβείο, ύψους 10.000 λιρών, χορηγούμενο σε αλλοδαπό δημιουργό, του οποίου το έργο αναφέρεται στην αρχαία Ελλάδα, στο Βυζάντιο ή στη σύγχρονη Ελλάδα, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Το 1998, με την αποφασιστική συμβολή της συζύγου του, της κοινωνιολόγου Ελισσάβετ Φωτίου Φωτεινέλλη, καταβάλλει εξ ολοκλήρου τη δαπάνη ανεγέρσεως των υπερσύγχρονων κτιριακών εγκαταστάσεων της νέας πτέρυγος του Γηροκομείου Πειραιώς που εξοπλίζεται δι’ εξόδων του πλήρως.

Στη συνέχεια το 1999, αντιλαμβανόμενος την ανάγκη ανακαινίσεως και του υπάρχοντος κτιρίου του Γηροκομείου, αποφασίζει την πλήρη ουσιαστική ανακατασκευή και τον εκσυγχρονισμό της παλαιάς πτέρυγας και τον εξοπλισμό ταύτης.

Ο Ιωάννης Δ. Κριτικός μετά πολύμηνη ασθένεια φεύγει για την αιωνιότητα στις 23 Σεπτεμβρίου 2001. Η Ελισσάβετ Φωτεινέλλη – Κριτικού, αναλαμβάνει έκτοτε τη σκυτάλη και ακολουθώντας τα οράματα του συζύγου της, συνεχίζει και ολοκληρώνει την ανακατασκευή και τον εξοπλισμό της Παλαιάς Πτέρυγος του Γηροκομείου Πειραιώς, ως και τη προσθήκη μικράς πτέρυγος εις την ως άνω νέα πτέρυγα, εγκαινιάζοντας, ένα χρόνο αργότερα, νέας λαμπρή περίοδο του Ιδρύματος, προς όφελος ιδίως των απόρων γερόντων, που βρίσκουν εκεί καταφύγιο και φροντίδα, ενώ η ίδια παραμένει συμπαραστάτης του Γηροκομείου μέχρι και σήμερα.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το 1970, ανακήρυξε τον Ιωάννη Κριτικό Άρχοντα Δεπουτάτο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, το Ελληνικό Κράτος, τον τίμησε το 1993 με τον Ταξιάρχη του Φοίνικος ενώ η Ελληνική Παροικία του Λονδίνου το 1995, τον ανακήρυξε Μεγάλο Δωρητή του 20 ου αιώνα.

Τέλος, στις αρχές του 2000, η Ελληνική Γεροντολογική Εταιρεία τον επιβράβευσε για το μεγάλο ενδιαφέρον και την προσφορά του, στα άτομα της τρίτης ηλικίας.

Το μεγαλύτερο όμως βραβείο αποτελεί η ευγνωμοσύνη του κόσμου που ευεργέτησε στη διάρκεια της πολυκύμαντης ζωής του, η οποία τον ακολουθεί και πέραν του τάφου.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΟΜΝΗΝΟΥ

Ο Εμμανουήλ Κομνηνός γεννήθηκε στη Σύρο το 1912, ο μικρότερος από πέντε αδέλφια. Η οικογένεια του καταγόταν από τα Ψαρά και διασκορπίστηκε στο Αιγαίο μετά. την καταστροφή του νησιού. Ορφάνεψε πολύ μικρός και μεγάλωσε με τους θείους του στη Χίο και την Νάξο. Αργότερα ήρθε με τα αδέλφια του στον Πειραιά και μαζί με τον αδελφό του, ανοίγει στον Πειραιά ναυτιλιακό πρακτορείο. Είχε την χαρά να δει τα παιδιά του, ακόμα και τα εγγόνια του να γίνονται πλοιοκτήτες.
Είκοσι τεσσάρων ετών γνωρίζει και παντρεύεται την Αθανασία Παννίτση από τον Πειραιά και αποκτούν τρία παιδιά. Τον Κώστα, την Ελένη και τον Αντώνη. Η ζωή του είχε όλα τα στοιχεία ενός συναρπαστικού βιβλίου: ορφάνια, μάχη για επιβίωση, καταξίωση, ανατροφή τριών εκλεκτών και πετυχημένων παιδιών, εγγονών και δισέγγονων. Μέχρι και δύο εβδομάδες πριν μπει στο νοσοκομείο ασχολείτο με όλα όσα αγαπούσε και ότι αγαπούσε στην ζωή, το αγαπούσε με πάθος. τον Ολυμπιακό, την θάλασσα, τα καράβια, τους φίλους του. Πάνω από όλα ήταν βαθιά θρησκευόμενος και η αγάπη του προς την Εκκλησία τον έφερε επί πολλά χρόνια επίτροπο στον Ι. Ναό του Αγ. Σπυρίδωνος στον Πειραιά, όπου με πολλή αγάπη και μεγάλο ενδιαφέρον διακονούσε.
Πολυτάλαντος και μοναδικός, ήταν πραγματικά ο αρχηγός της οικογένειας μέχρι το τέλος της ζωής του. Οι φτερούγες της αγάπης του όμως, ήταν τόσο μεγάλες που ξεπερνούσαν την οικογένεια του και πάντοτε Βοηθούσε τους αναξιοπαθούντες που προσέφευγαν σ’ αυτόν. Έφυγε από την ζωή τον Οκτώβριο του 2006, πλήρης ημερών, γαλήνια, με πλήρη πνευματική διαύγεια, περιστοιχισμένος από τα παιδιά του και τα εγγόνια του, έχοντας για όλους μια συμβουλή και μια ευχή.

Αμέσως μετά, ο υιός του κ. Αντώνης Κομνηνός θέλοντας να προσφέρει στη μνήμη του, ενημέρωσε τον Πρόεδρο του Ιδρύματος, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ, για την πρόθεσή του να προβεί σε Δωρεά ενός Ορόφου στο Γηροκομείο Πειραιώς, πλήρως εξοπλισμένου, με σύγχρονο ιατρικό και νοσηλευτικό εξοπλισμό, σύμφωνα με την τελευταία τεχνολογία και τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, για τους μη αυτοεξυπηρετούμενους τροφίμους του Ιδρύματος.

Με ανάθεση του Έργου στο Αρχιτεκτονικό Γραφείο του κ. Στέλιου Αγιοστρατίτη, εξεδόθη άδεια ανεγέρσεως τον Σεπτέμβριο του 2007 και με πολύ γρήγορους ρυθμούς, μόλις σε 10 μήνες, παραδόθηκε τον Ιούνιο 2008, το Νέο Τμήμα Κατακοίτων, έτοιμο να δώσει ξεκούραση και θαλπωρή, στους μη προνομιούχους συνανθρώπους μας, οι οποίοι εκτός από το γήρας, δοκιμάζονται στο τέλος της ζωής τους, με την αδυναμία αυτοεξυπηρετήσεως.

Με τον νέον 5ον όροφο, δυναμικότητος 31 κλινών, ΔΩΡΕΑ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ “ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΜ. ΚΟΜΝΗΝΟΣ” στην μνήμη του Εμμανουήλ Κ. Κομνηνού, με την νοσοκομειακή υποδομή κατά τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, συνεχίζεται η πορεία του Γηροκομείου Πειραιώς, με ακόμη ψηλότερα τον πήχη των προσφερομένων υπηρεσιών, προς τους απόμαχους της ζωής.

ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ

Σκοπός

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (www.SNF.org) είναι ένας από τους μεγαλύτερους φιλανθρωπικούς οργανισμούς στον κόσμο και πραγματοποιεί δωρεές στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Το Ίδρυμα ενισχύει με δωρεές οργανισμούς που επιδεικνύουν αποτελεσματική διοίκηση και σωστή διαχείριση και αναμένεται να επιφέρουν αισθητές και διαχρονικές κοινωνικές επιρροές. Επίσης, το Ίδρυμα στηρίζει ενεργά προγράμματα που συμβάλλουν στην σύμπραξη φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως αποτελεσματικά μέσα υποστήριξης του κοινού καλού.

Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» είναι κοινωφελής οργανισμός που πραγματοποιεί δωρεές σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς μόνο. Το Ίδρυμα δεν ζητά ούτε δέχεται δωρεές από φυσικά πρόσωπα, εταιρίες ή άλλους οργανισμούς. Επιπλέον, το Ίδρυμα δεν πραγματοποιεί δωρεές και δεν παρέχει υποτροφίες σε μεμονωμένα πρόσωπα. Για να προσφέρετε ενίσχυση προς οποιονδήποτε από τους δωρεοδόχους οργανισμούς του Ιδρύματος, ή για να αιτηθείτε στήριξης από τα προγράμματα που υλοποιούν δωρεοδόχοι του Ιδρύματος, παρακαλούμε επικοινωνήστε απευθείας με τους οργανισμούς.

Ιστορία

Από το 1996, το ΙΣΝ έχει διαθέσει συνολικά άνω των $3.1 δισεκατομμυρίων, μέσω 5.000 και πλέον δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε περισσότερες από 135 χώρες ανά τον κόσμο.

Το 2021, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) γιορτάζει τα 25 του χρόνια.

Το Ίδρυμα πραγματοποιεί τακτικά πλήθος δωρεών στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, ορισμένες από τις πιο σημαντικές δωρεές περιλαμβάνουν:

Τις  Πρωτοβουλίες Δωρεές Ενάντια στην Κρίση & Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων συνολικού ύψους $380 εκατομμυρίων, με σκοπό να συμβάλει στην άμεση ανακούφιση της ελληνικής κοινωνίας από τις συνέπειες της κοινωνικοοικονομικής κρίσης

Τον Σεπτέμβριο του 2017, το ΙΣΝ ανακοίνωσε σειρά νέων δωρεών, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση του τομέα της υγείας στην Ελλάδα, ο προϋπολογισμός των οποίων υπερβαίνει τα $500 εκατομμύρια. Από το 1996, άλλωστε, το ΙΣΝ έχει ήδη πραγματοποιήσει δωρεές ύψους άνω των $145 εκατομμυρίων για την ενίσχυση της Υγείας στην Ελλάδα. Η νέα Πρωτοβουλία για την Υγεία περιλαμβάνει μεγάλες παρεμβάσεις σε υποδομές, σε όλη την επικράτεια, οι οποίες σχεδιάζονται από το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano Building Workshop (RPBW), την ενίσχυση των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ, την προμήθεια νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, καθώς και εκπαιδευτικές δράσεις. Στις 21 Μαρτίου 2018, πραγματοποιήθηκε η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του ΙΣΝ αναφορικά με την υλοποίηση της πρωτοβουλίας.

Η μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος μέχρι σήμερα είναι το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στην Αθήνα. Το συνολικό κόστος δημιουργίας του έργου ξεπέρασε τα $860 εκατομμύρια. Το ΚΠΙΣΝ, σχεδιασμένο επίσης από τον Renzo Piano και το RPBW, περιλαμβάνει τις νέες κεντρικές εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Το έργο παραδόθηκε στην ελληνική κοινωνία στις 23 Φεβρουαρίου 2017. Μετά την παράδοση, το ΙΣΝ ανακοίνωσε τη δέσμευσή του να συνεχίζει να υποστηρίζει έμπρακτα το ΚΠΙΣΝ για πέντε χρόνια, με δωρεές ύψους $53 εκατομμυρίων. Οι δωρεές στηρίζουν τη λειτουργία του ΚΠΙΣΝ, καθώς και τη διοργάνωση εκδηλώσεων για το κοινό, οι οποίες στην πλειονότητά τους είναι δωρεάν. Η είσοδος σε ορισμένες εκδηλώσεις γίνεται έναντι ενός συμβολικού αντιτίμου, με στόχο την υποστήριξη της μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας του ΚΠΙΣΝ.

Κάθε χρόνο, το ΙΣΝ διοργανώνει στο ΚΠΙΣΝ το SNF Nostos  και, στο πλαίσιο αυτού, το SNF Conference. Επιπλέον, το ΙΣΝ διοργανώνει κάθε μήνα τη σειρά εκδηλώσεων ΔΙΑΛΟΓΟΙ, μία προσπάθεια ενίσχυσης της ανοιχτής συζήτησης, μέσα από την οποία παρουσιάζονται, ζωντανά αλλά και διαδικτυακά, άνθρωποι που µε το έργο τους εμπνέουν.

Ορισμένες από τις πιο σημαντικές δωρεές στο εξωτερικό περιλαμβάνουν τις παρακάτω:

Το 2016, το ΙΣΝ ανακοίνωσε δωρεά ύψους $150 εκατομμυρίων για τη δημιουργία του Stavros Niarchos Foundation Agora Institute στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins (JHU), στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Το SNF Agora Institute αποτελεί ένα διεπιστημονικό κέντρο, με κύριο σκοπό να διερευνήσει, ενισχύσει και προωθήσει τον κοινωνικό και ανοιχτό διάλογο και τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το SNF Agora Institute διοργανώνει ανοιχτές εκδηλώσεις, όπως ομιλίες και σεμινάρια, και μία δημόσια εκδήλωση στο πλαίσιο του SNF Nostos και του SNF Conference.

Η δωρεά του ΙΣΝ στο JHU έρχεται να προστεθεί σε μια ακόμη σημαντική δωρεά, ύψους $75 εκατομμυρίων, προς το Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης, έναν διεθνούς φήμης ακαδημαϊκό και ιατρικό ερευνητικό οργανισμό, για τη δημιουργία μιας νέας, διευρυμένης πανεπιστημιούπολης, του Stavros Niarchos Foundation – David Rockefeller River Campus (SNF-DR), που άνοιξε τον Μάιο του 2019.

Σε συνέχεια της μακράς και εκτεταμένης υποστήριξής του σε βιβλιοθήκες παγκοσμίως, το ΙΣΝ έχει, ακόμη, πραγματοποιήσει δωρεά, ύψους $55 εκατομμυρίων, προς τη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, για την πλήρη ανακαίνιση του κεντρικού δανειστικού παραρτήματός της στο Μανχάταν καθώς και για τη δημιουργία καταπιστεύματος (endowment), με σκοπό την ενίσχυση των δημόσιων προγραμμάτων της. Η βιβλιοθήκη άνοιξε  ξανά τις πόρτες της για το κοινό τον Ιούνιο του 2021, με την επωνυμία, Stavros Niarchos Foundation Library (SNFL).

Τον Απρίλιο 2020, το ΙΣΝ, στην προσπάθειά του να συμβάλει στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του COVID-19, ανακοίνωσε τη Διεθνή Πρωτοβουλία Δράσης, συνολικού ύψους $100 εκατομμυρίων.

Το IΣΝ έχει τιμηθεί για το έργο του από πλήθος οργανισμών.

Το ΙΣΝ δεν έχει καμία επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Τα οικονομικά στοιχεία του Ιδρύματος ελέγχονται από την εταιρεία ορκωτών λογιστών, Deloitte. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, το ΙΣΝ, σε συνεργασία με την Deloitte, πραγματοποιεί δειγματοληπτικά οικονομικούς ελέγχους δωρεοδόχων οργανισμών αναφορικά με την οικονομική διαχείριση των δωρεών του Ιδρύματος.